Globetrotter De hoofdluis (pediculosis humanus var.capitis) is een parasiet, een klein beestje, dat voorkomt op de behaarde hoofdhuid. De hoofdluis is ca. 3 mm groot en legt ’s nachts ca. 5 eitjes (neten) van ca. 0,6 mm vnl. aan de basis van de haren (<0,5cm).
Na ongeveer 7-10 dagen lopen deze neten uit en 7-10 dagen daarna zijn ze volwassen luizen. De luizen overleven ca. 30 dagen. De lege omhulsels blijven achter op de haar en groeien zo mee, elke centimeter komt zo overeen met 1 maand aanwezigheid. Zo is de duur van de infectie dan ook te bepalen, 1 cm is één maand, 2 cm zijn 2 maanden etc.
De luis wordt overgedragen door gewoon contact zoals het gebruik van kleding zoals een muts, shawl. Ook door direct hoofdcontact kunnen luizen overgebracht worden. Ze kunnen niet ‘overspringen’.
In ongeveer 60% van de besmette mensen is het aantal luizen minder dan 10. De ziekte komt in 50% van de gevallen bij kinderen voor.
Voorkomen van hoofdluis
Het voorkomen van hoofdluis heeft niets te maken met slechte hygiëne en komt in alle lagen van de bevolking voor en is erg besmettelijk. De hoofdluis gaat niet weg door veelvuldig haren wassen. Ook de lengte van het haar maakt geen verschil, de hoofdluis blijft meestal dicht bij de hoofdhuid. Het enige voordeel van kort haar is dat ze eenvoudiger te zien zijn.
Hoofdluis is geen ernstige ziekte, wel hinderlijk met name door de jeuk.
Jeuk is de voornaamste reden voor bezoek aan de huisarts. Scholen hebben soms een actief beleid in het opsporen van hoofdluis waardoor het zich minder kan uitbreiden.
Hoe wordt hoofdluis herkend?
De voornaamste klacht van hoofdluis is jeuk. Echter niet iedereen met hoofdluis krijgt jeuk. De jeuk ontstaat doordat de luis bloed opzuigt van de hoofdhuid, dit geeft irritatie.
Door de jeuk en het krabben kunnen kleine wondjes ontstaan.
De neten komen vnl. voor op haar van de zachtere gedeelten van de hoofdhuid zoals boven de oren en in de nek. De hoofdluizen zijn zelf vaak moeilijk te vinden en gaan vaak weg van haargebieden die onderzocht worden.
De neten zijn moeilijk herkenbaar omdat ze zo klein zijn, maar zien eruit als roos echter vaak dicht bij de hoofdhuid en vast aan de haar. Roos ligt vaak los van haren.
Preventie van hoofdluis
Hoofdluis is moeilijk te voorkomen zeker bij kinderen. Door het intensieve contact kan de hoofdluis snel overgedragen worden. Een protocol en adviezen omtrent behandeling op school voor snelle herkenning kan helpen dat het voorkomen van hoofdluis verminderd.
Deel haarkammen en borstels niet met anderen. Vertel ouders van kinderen waar uw kind veel contact mee heeft gehad dat ze kinderen moeten controleren op hoofdluis.
Gebruik geen kleding van anderen, zoals shawls, mutsen en jassen.
Wanneer naar de huisarts?
Hoofdluis kunt u zelf goed behandelen met middelen van de apotheek of drogist, het is niet nodig hiervoor naar de huisarts te gaan.
Bij steeds terugkerende klachten is het aan te raden de huisarts te bezoeken om te laten vaststellen of de klachten wel door hoofdluis veroorzaakt worden. Ook indien er vele wondjes en ontsteking van de hoofdhuid ontstaat, dient u naar de huisarts te gaan.
Wat doet de huisarts
De huisarts inspecteert de hoofdhuid en kijkt naar neten. Ook zal gezocht worden naar luizen. Zowel neten als luizen kunnen onder de microscoop bekeken worden. Eenmaal vastgesteld is verder onderzoek niet noodzakelijk.
Behandeling
Behandeling zonder bestrijdingsmiddelen is vaak teleurstellend. De behandeling is intensief, de neten zijn moeilijk allemaal te verwijderen en blijven zo opnieuw steeds luizen te geven. Een onderzoek uitgevoerd bij meer dan 4000 schoolkinderen in Wales (Engeland) liet een genezing zien bij alleen maar 38% van de kinderen die behandeld waren door het kammen van nat haar met een netenkam.
Behandeling ter voorkoming van hoofdluis is niet zinvol, alleen indien hoofdluis geconstateerd is dient dit met een bestrijdingsmiddel behandeld te worden.
Aanbevolen wordt een combinatie van wassen, kammen en een bestrijdingsmiddel zoals malathion.
Behandel indien meerdere mensen in een gezin besmet zijn ieder in één keer. Controleer voordat u begint ieder gezinslid nauwkeurig op hoofdluis. Meldt aan de school dat er hoofdluis geconstateerd is.
Lees zorgvuldig de bijsluiter van het bestrijdingsmiddel. Malathion dient 12 uur na aanbrengen uitgewassen te worden (breng dit begin van de avond aan), permetrine kan reeds na 10 minuten uitgewassen worden. Nadien het haar zorgvuldig uitkammen met een luizenkam.
Bij de behandeling van malathion niet zwemmen in chloorhoudend zwemwater dit inactiveert het middel.
Eitjes die niet gedood zijn kunnen na 7-10 dagen uitkomen en opnieuw klachten geven. Het wordt aanbevolen een week na de eerste keer de wasbeurt te herhalen. Een eenmalige behandeling kan echter wel al effectief zijn.
Dagelijks het haar uitkammen met een luizenkam (Nisska) tot 14 dagen na starten van de behandeling om de neten zodoende te verwijderen. Laat nadien de kam een uur weken in bestrijdingsmiddel.
Op de eerste behandeldag dient u diverse materialen te reinigen:
Was kleding zoals jassen shawls, mutsen maar ook beddengoed, knuffels en alles wat regelmatig contact maakt met de behaarde hoofdhuid op 60 graden.
Bewaar wat niet gewassen kan worden in een afgesloten plastic zak minimaal een week of 24 uur in de diepvries. De luizen zijn dan dood. Nadien goed uitborstelen en uitkloppen.
Meubilair en autobekleding eenmalig goed stofzuigen.
Het effect van een behandeling is te zien aan afwezigheid van neten aan de basis van de haar (<0,5cm).
Indien de jeuk niet opnieuw terugkomt is de behandeling geslaagd.
Herbesmetting
Herbesmetting kan optreden als er opnieuw contact is met b.v. een ander kind die hoofdluis heeft.
Ook door onjuiste behandeling kunnen de klachten terug komen.
Herhaling van behandeling is dan gewenst. De voorkeur verdient dan een ander bestrijdingsmiddel.
Veelvuldig behandelen van de behaarde hoofdhuid kan echter ontsteking van de hoofdhuid geven. Raadpleeg dan uw huisarts ook indien de klachten met regelmaat terugkomen.
