Wat is een soa?
Een soa is een afkorting van seksueel overdraagbare aandoening. Verschillende aandoeningen kunnen als soa worden gekwalificeerd. Sommige soa’s kunnen ernstige gevolgen hebben, als ze niet op tijd behandeld worden. Jaarlijks lopen veel mensen een soa op. In 2003 vonden in Nederland meer dan 100.000 soa besmettingen plaats. De meeste soa’s zijn gelukkig goed te bestrijden. Soa’s zijn meestal erg besmettelijk en je kunt een oplopen zonder dat je het door hebt. Omdat je het vaak niet doorhebt dat je een soa hebt opgelopen, kun je dus ook ongemerkt een soa doorgeven. Enkele voorbeelden van soa’s zijn onder andere het hiv-virus – dat aids veroorzaakt -, gonorroe, herpes genitalis, hepatitis B, syfilis en genitale wratten.
Hoe kom je aan een soa?
Soa’s worden overgedragen door sperma, vocht van de vagina, contact met besmet bloed en contact tussen de slijmvliezen. Slijmvliezen kun je vinden in de mond, de anus, de penis en de vagina. Soa’s worden over het algemeen opgelopen door onveilig vrijen en onveilige seks, dat op verschillende manieren kan gebeuren. Je kunt denken aan zowel vaginale als anale geslachtsgemeenschap zonder condoom en/of orale seks zonder condoom.
Ook als je een condoom gebruikt die niet sterk genoeg is, waardoor er gaatjes in de condoom ontstaan kan je een soa oplopen. Bij anale seks moet je een sterkte condoom gebruiken. Een deel van de soa’s wordt overgedragen via het bloed. Je kunt bijvoorbeeld ook een soa krijgen door het laten zetten van een tatoeage, waarbij niet hygiënisch te werk wordt gegaan. Gebruik je drugs? Dan kun je een soa krijgen door het gebruiken van een niet steriele naald. Gebruik dus altijd je eigen naald. Sommige soa’s, zoals genitale wratten, kunnen ook worden overgedragen als er een condoom wordt gebruikt.
Symptomen en verschijnselen soa
Welke verschijnselen, klachten en symptomen heb je als je een soa hebt? Je kunt een soa hebben zonder dat je daarvoor aan te wijzen klachten hebt. De symptomen kunnen ook zo zwak zijn, dat je ze bijna niet of helemaal niet merkt. De volgende symptomen kunnen op een seksueel overdraagbare ziekte duiden:
- Branderig en/of geïrriteerd gevoel of zelfs pijn tijdens het plassen of erna
- Afscheiding uit de vagina of de penis. Bij vrouwen komt er vaak wat meer afscheiding vrij dan normaal. De afscheiding kan waterig, geel, groenig of melkachtig van kleur zijn en scheidt een sterke geur af
- Jeuk in schaamhaar, aan de eikel, anus of schaamlippen
- Gezwollen klieren in de liezen
- Pijn in één of beide teelballen
- Pijn in de onderbuik.
- Pijn tijdens de seks
- Zweren, wratten of blaasjes op/rond de penis, de vagina, de mond of de anus
- Onregelmatig of abnormaal bloedverlies na het vrijen of tussen de menstruatieperiodes.
Behandelen soa
Een soa gaat zelden tot nooit vanzelf over, dus blijf er niet mee rondlopen. Je kunt andere mensen besmetten, maar ook zelf zal je last krijgen van de gevolgen van een soa. Soa’s worden meestal opgelopen door mensen die met meerdere personen seksueel contact hebben en onveilig seks hebben gehad. Iemand die vrij monogaam is, zal veel minder kans op een soa hebben. Toch is het verstandig om als je een nieuwe relatie begint veilig te vrijen.
Gaat het condoom stuk of heb je er geen gebruikt, wacht dan een week en laat een test doen. Krijg je eerder klachten, schroom dan niet en ga naar de huisarts om de soa te laten behandelen. Als je in een vaste relatie stopt met het gebruik van een condoom, dan is het verstandig om beide een soa test bij de huisarts te laten doen, zodat je zeker bent dat je beide geen soa hebt.
